UIT ELKAAR EN EEN WONING
Om te bepalen welke partner het recht heeft op een koopwoning is het van belang om te kijken of er sprake is van een beperkte / algehele gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden.
BEPERKTE GEMEENSCHAP VAN GOEDEREN
Als één partner de woning voor het aangaan van het huwelijk heeft gekocht, dan bepaalt de eigenaar van de woning wat er met de woning gebeurt en wie er mag wonen. De andere echtgenoot heeft dus niet het recht om in de woning te blijven.
Indien de woning samen is gekocht vóór het aangaan van het huwelijk, of als één van de echtgenoten de woning heeft gekocht tijdens het huwelijk, dan hebben beiden echtgenoten recht op de woning en moeten zij onderling beslissen wie de woning overneemt.
Als één echtgenoot in de woning blijft wonen en de woning heeft een overwaarde, dan moet de ex-partner worden uitgekocht.
Indien de woning wordt verkocht, moet de woning eerst worden getaxeerd. De overwaarde wordt vervolgens tussen de echtgenoten onderling verdeeld. Indien er sprake is van een restschuld zijn beide partners hoofdelijk aansprakelijk. Wanneer de partners Nationale Hypotheek Garantie hebben, dan kan de restschuld onder bepaalde voorwaarden worden kwijtgescholden.
ALGEHELE GEMEENSCHAP VAN GOEDEREN
Indien er geen huwelijkse voorwaarden zijn opgesteld, dan zijn beide echtgenoten voor de helft eigenaar van de koopwoning. Dat geldt ook als één van de echtgenoten de woning heeft gekocht vóór het huwelijk. Hierbij maakt het niet uit wie de hypotheek betaalt. Het doet er ook niet toe op wiens naam de woning staat. Beide partners hebben bij een scheiding recht op de helft van de waarde van de woning. Het bedrag moet 50/50 worden verdeeld of de restschuld moet 50/50 worden gedragen. Indien er sprake is van overwaarde of onderwaarde, dan moet dit bedrag worden verdeeld. De partners kunnen besluiten de woning te verkopen of de partner uit te kopen. De vertrekkende partner heeft recht op de helft van de waarde van de woning. De persoon die in de woning blijft wonen, dient de hypotheek zelfstandig te kunnen betalen. De bank dient tevens toestemming te geven voor deze overname.
HUWELIJKSE VOORWAARDEN
De partners kunnen zelf afspraken vastleggen in huwelijkse voorwaarden omtrent de koopwoning. In de huwelijkse voorwaarden kunnen afspraken staan wie de eigenaar is van de woning en welke partner er in de woning mag blijven wonen na een scheiding.
​
Indien in de huwelijkse voorwaarden geen afspraken zijn gemaakt over het eigendom van de woning en de woning staat op naam van één van de partners, dan is de woning van de partner op wiens naam het staat. De woning en de waarde van de woning hoeven niet te worden verdeeld, tenzij de overwaarde is veroorzaakt door investeringen van de andere partner, door investeringen van de partners gezamenlijk óf als in de huwelijkse voorwaarden een (periodiek) verrekenbeding is opgenomen.
​
Als de woning op beide namen staat, moeten partners deze bij een scheiding wél verdelen. De verdeling gaat dan in gemeenschap van goederen.
OVERDRACHTSBELASTING NA SCHEIDING
Het kan voorkomen dat de woning op naam van één partner staat, terwijl de ander het overneemt. Indien iemand eigenaar wordt van een onroerend goed, dan betaalt deze persoon normaal gesproken overdrachtsbelasting. De overdrachtsbelasting bij een scheiding geldt alleen, indien de partners onder huwelijkse voorwaarden zijn getrouwd en de woning volledig in eigendom van de ex-partners was. In dat geval betaalt de andere partner twee procent overdrachtsbelasting.
EIGEN WONING RESERVE
Het kan voorkomen dat de woning op naam van één partner staat, terwijl de ander het overneemt. Indien iemand eigenaar wordt van een onroerend goed, dan betaalt deze persoon normaal gesproken overdrachtsbelasting. De overdrachtsbelasting bij een scheiding geldt alleen, indien de partners onder huwelijkse voorwaarden zijn getrouwd en de woning volledig in eigendom van de ex-partner was. In dat geval betaalt de andere partner twee procent overdrachtsbelasting.
